USPON NA MIT I VISINU Planina koja čuva DNK balkanskih naroda

Članovi Planinarskog društva „Abonos“ iz Banjaluke juče su uspešno popeli Veliki Troglav (1913 m), najviši vrh moćnog dinarskog masiva i impozantni krov Dinare, planine koja nosi ime celog Dinarskog sistema.

Veliki Troglav je najviša tačka istoimenog planinskog grebena, koji se prostire dužinom od 30 kilometara i širinom do 15 kilometara. Ime duguje staroslovenskom božanstvu Triglavu, čime planina već u svom imenu nosi težinu mitova i zaboravljene duhovnosti.

Foto: Youtube/Printscreen

 

Dok su se penjali na ovaj impozantni vrh, banjalučki planinari uživali su u veličanstvenim prizorima – posebno u pogledu na prirodni stenjoviti amfiteatar koji se nalazi između Velikog i Srednjeg Troglava.

Na padinama planine i danas su vidljivi tragovi nekadašnjeg pastirskog života – suhozidi, napuštene kolibe, pa čak i čatrnje i bunari koji svedoče o vekovnoj borbi ljudi da sačuvaju svaki kap dragocene vode u ovom kršovitom pejzažu. U krajoliku bez stalnih izvora, voda je i danas blago koje se poštuje.

Foto: Youtube/Printscreen

Sa vrha Velikog Troglava pogled seže daleko – prema Cincaru, Kamešnici, Biokovu, Šatoru, Vitorogu i Klekovači.

Panoramski pogled obuhvata i Livanjsko i Sinjsko polje, kao i dolinu reke Cetine, danas pretvorene u akumulaciono jezero Peruča.

Dinarski tip čoveka

Upravo u tim krajolicima, naš najpoznatiji geograf i etnolog Jovan Cvijić je početkom 20. veka prepoznao dinarski tip čoveka, koji, kako je zapisao, „najsnažnije odražava duh Balkana“. Dinarci, prema Cvijiću, odlikuju se visokim rastom, izraženom fizičkom snagom, dubokim pogledom i oštrom mentalnom pronicljivošću. U isto vreme, to su ljudi junačkog duha, duboke religioznosti i čvrstih moralnih načela. Osetljivi pod grubom spoljašnošću, sa jakim osećajem časti, pripadnosti i nepisanih zakona prirode.

Foto: Youtube/Printscreen

Cvijić je smatrao da nijedan narod nije tako povezan sa prirodom kao dinarski. Dinarci, rekao je, „čuju šapat lišća, osećaju podzemne šumove, prate vetar i miris kiše“.

Zbog toga su upravo planine poput Dinare njihovo prirodno okruženje, a susret sa vrhom – povratak sopstvenim korenima.

Kako je najviši vrh Dinare ostao u BiH

Zanimljivo, u vreme određivanja granice između Mletačke Republike i Osmanskog Carstva, Mlečani su došli do vrha visokog 1831 metar i pogrešno pretpostavili da je reč o najvišoj tački Dinare. Time su se zadovoljili „osvojenim“, ne znajući da su pravi vrh – Veliki Troglav – ostavili s druge strane granice. Ova istorijska greška i danas određuje političko-geografsko stanje tog područja.

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI