TAJNI RAT NA ULICAMA Anarhisti, Antifa i borba protiv države

U poslednjih nekoliko meseci, Srbija je svedok masovnih protesta koji su, prema nekim izveštajima, povezani sa Antifa pokretom. Ovi protesti, koji su počeli nakon tragičnog događaja na železničkoj stanici u Novom Sadu, privukli su pažnju kako domaće, tako i međunarodne javnosti.

Neki učesnici protesta identifikovali su se sa Antifa pokretom, ističući simbole i slogane koji upućuju da se iza svega stoji organizovana akcija destabilizacije države, a ne kako demostranti ističu spontani ustanak protiv režima.

Foto: Shutterstock

Protesti u Srbiji su eskalirali nakon tragičnog urušavanja nadstrešnice železničke stanice u Novom Sadu, što je izazvalo nezadovoljstvo zbog navodne korupcije i nemara vlasti.​

Iako se Antifa u osnovi zalaže za borbu protiv fašizma i ekstremne desnice, mnogi posmatrači primećuju da se iza ove ideološke maske često kriju radikalni levičarski stavovi, koji podsećaju na metode i retoriku iz vremena komunizma.

Koreni Antifa pokreta

Dana 4. oktobra 1936. godine, desetine hiljada cionista, socijalista, irskih radnika s dokova, komunista, anarhista i besnih stanovnika londonskog Ist Enda okupilo se kako bi sprečilo Osvalda Mozlija i njegovu Britansku uniju fašista da marširaju kroz njihovu četvrt. Taj sukob kasnije će postati poznat kao Bitka kod Kejbl strita: demonstranti su napravili blokadu i potisnuli oko tri hiljade fašista u crnim košuljama i šest hiljada policajaca.

Da bi zaustavili marš, demonstranti su bacali kućno napravljene bombe, prosipali klikere pod konje policije i prevrnuli zapaljeni kamion. Na fašiste i policajce sručili su kišu projektila: kamenice, cigle, boce sa limunadom i sadržaj noćnih posuda. Mozli i njegovi ljudi bili su primorani da se povuku.

Foto: Shutterstock

U knjizi „Antifa: Priručnik protiv fašizma“ istoričar Mark Brej prikazuje Bitku kod Kejbl strita kao snažan simbol borbe protiv fašizma: ujedinjena koalicija različitih grupa brojčano je nadjačala i ponizila fašiste do te mere da se njihov pokret ugasio.

Za mnoge današnje članove Antifa pokreta, ovaj događaj i dalje predstavlja centralni mit – neka vrsta Severnjače u borbi protiv fašizma i belog suprematizma širom Evrope, ali sve više i u Sjedinjenim Američkim Državama.

Po Breju, Antifa (izgovara se „anti-fa“) se može opisati kao ideologija, identitet, tendencija ili aktivnost samoodbrane. To je vođstvom neorganizovan, horizontalan pokret koji potiče iz različitih levičarskih ideja – komunizma, anarhizma, socijalizma i antirasizma.

Taktike black bloc-a (crni blok): Istina nasilnih protesta u Americi

Ekstremizam krajnje levice u Sjedinjenim Državama se uglavnom koncentriše na ideju ispravljanja nepravde, ali je inače širok u svom ideološkom opsegu. U 20. veku, levičarski ekstremizam u SAD bio je sinonim za komunizam ili uzroke kao što je zaštita životne sredine.

Šezdesetih i sedamdesetih godina prošlog veka, Veather Underground je objavio rat američkoj vladi i sproveo kampanju političkog nasilja.* Prema FBI, ekstremizam krajnje levice u Sjedinjenim Državama bio je najaktivniji u periodu između 1960-ih i 1980-ih.

Ekstremizam posebnih interesa počeo je da se pojavljuje na krajnjoj levici 1990-ih, što je rezultiralo objavljivanjem grupa kao što su Front za oslobođenje životinja (ALF) i Front za oslobođenje Zemlje (ELF). FBI je procenio da su između 1996. i 2002. ove dve grupe bile odgovorne za 600 krivičnih dela u Sjedinjenim Državama koja su prouzrokovala više od 42 miliona dolara štete.

Foto: Shutterstock

 

Tokom devedesetih i ranih dvehiljaditih godina, ALF (Front za oslobađanje životinja) i ELF (Front za oslobađanje Zemlje) bili su usmereni na istraživačke ustanove i korporacije koje koriste životinje, izvršavajući akte vandalizma i uništavanja imovine. Nakon terorističkih napada 11. septembra 2001. godine, američka vlada je preispitala svoj pristup terorizmu, kako u inostranstvu, tako i na domaćem planu.

Dok je fokus bio na Al-Kaidi kao glavnoj spoljašnjoj pretnji, savezne vlasti su—delimično pod uticajem lobiranja korporacija pogođenih ekoterorističkim akcijama—smatrale ALF i ELF najvećom domaćom terorističkom pretnjom, što su mediji nazvali „Zeleni strah“.

Međutim, do 2010. godine, domaći fokus vlasti preusmeren je ka krajnjoj desnici, koja je i dalje imala znatno više nasilnih napada u poređenju sa radikalnom levicom, dok su ALF i ELF ostajali koncentrisani na uništavanje imovine.

Izveštaj Centra za strateške i međunarodne studije (CSIS) iz jula 2020. godine, koji je analizirao skoro 900 politički motivisanih napada od 1994. godine, pokazao je da je radikalna levica odgovorna za samo jedno smrtonosno nasilje u tom periodu, dok su ekstremno desničarski napadi odneli 329 života.

Foto: Shutterstock

U poslednjim godinama, radikalna levica beleži porast aktivnosti kao odgovor na jačanje krajnje desnice, posebno nakon skupa „Ujedinite desnicu“ u Šarlotsvilu 2017. godine, kada je došlo do sukoba između desničarskih demonstranata i levo orijentisanih kontrademonstranata.

Ojačana američka radikalna levica preuzela je vođstvo u protestnim pokretima protiv krajnje desnice i percipiranih nepravdi. Naoružane grupe poput Džon Braun Gun Kluba formirane su s ciljem direktnog suprotstavljanja nasilnoj desnici i široko shvaćenoj pojavi fašizma, koji često uključuje simbole kapitalizma i korporacija.

Ovakvi izrazi došli su do izražaja tokom protesta protiv policijske brutalnosti 2020. godine, kada su pripadnici radikalne levice postali sve vidljiviji i destruktivniji, što je tadašnjeg predsednika Donalda Trampa u maju 2020. navelo da pozove na proglašenje Antife terorističkom organizacijom.

 'Džejnina osveta' i Antifa nova pretnja za Ameriku?

Slika naoružanih levičarskih grupa kao što je Džon Braun Gun Klub takođe može izazvati zabrinutost. U novembru 2020. godine, stručnjak za protivgerilske strategije i vojne taktike Dejvid Kilkalen rekao je za Salon da, iako grupe poput Rednek Revolt-a i Džon Braun Gun Kluba tvrde da su prvenstveno odbrambene i da štite ljude na ulici od nasilja, strah koji izazivaju može sam po sebi izazvati nasilje.

To može dovesti do sukoba s policijom ili sa nasilnim desničarskim grupama koje traže izgovor za obračun s levicom.

Foto: Shutterstock

Predsednikova želja da Antifu označi kao terorističku organizaciju ukazala je na problematičnu prirodu savremenih radikalnih levičarskih grupa u SAD, koje su mahom znatno manje organizovane nego njihovi prethodnici.

Tokom druge polovine 20. veka, levičarske grupe koje su se zalagale za ciljeve poput nezavisnosti Portorika izvodile su bombaške napade i druga nasilna dela širom SAD. Međutim, do devedesetih godina, vlasti su uglavnom razbile vođstvo tih grupa.

Danas se radikalna levica uglavnom okuplja oko ideologija, a ne konkretnih lidera ili strukturno definisanih organizacija. Na primer, Antifa i „black bloc“ su zasnovani na širokoj opoziciji fašizmu, ali ostavljaju prostor za individualnu interpretaciju, što dovodi do razlika u taktici, pa čak i u verovanjima među pripadnicima, koji se često ne slažu ni oko toga šta sve potpada pod pojam fašizma.

U SAD postoji više grupa koje se identifikuju sa ideologijom Antife, ali među njima ne postoji formalna organizaciona povezanost, vođstvo niti zajednička strategija. Slično tome, „black bloc“ je pre taktika nego organizacija – demonstranti se oblače u crno i nose kacige kako bi otežali identifikaciju i izbegli posledice.

Foto: Shutterstock

 

Radikalna levica obuhvata više ideologija, ali stručnjaci za bezbednost veruju da veliki procenat radikalnih levičara pripada jednoj od tri glavne kategorije: anarhizmu, komunizmu/socijalizmu/marxizmu i autonomnom radikalizmu.

Uglavnom su prigrlili borbu za socijalnu pravdu kao osnovnu svrhu, reagujući na percipirana ograničenja sloboda koje nameće država.

Početkom i sredinom 20. veka, Komunistička partija SAD (CPUSA) imala je subverzivnu ulogu u promovisanju komunizma i bila je usklađena sa Sovjetskim Savezom. Danas, CPUSA promoviše svoju posvećenost ljudskim pravima i ličnim slobodama uz komunizam, koji smatra jedinim garantom tih sloboda.

Foto: Shutterstock

U kombinaciji s željom za nasilnim sukobima i odbacivanjem autoriteta države, neki na radikalnoj levoj koriste pitanja socijalne pravde kao što su rasna jednakost i imigrantska prava kao izgovor za nasilnu odmazdu protiv simbola države.

Ovo je najistaknutije danas u upotrebi taktike „black bloc“ tokom protesta, koju su ideološki protivnici iskoristili da predstave „black bloc“ i Antifu kao organizovane i ujedinjene grupe. Anarhističke grupe poput Fronta za oslobađanje mladih (Youth Liberation Front) više su organizovane na lokalnom nivou, ali nemaju kohezivnu nacionalnu mrežu koja povezuje njihove grane širom zemlje.

Sa otkrivanjem u maju 2022. godine odluke Vrhovnog suda SAD-a da poništi presudu Roe v. Wade iz 1973. godine, koja je ustanovila ustavno pravo na abortus, pojavila se nova autonomna mreža pod nazivom „Džejnina osveta“ (Jane's Revenge).

Nazvana po Džejn Kolektivu, tajnoj organizaciji u Čikagu koja je pomagala ženama da obave abortuse pre presude iz 1973. godine, ova anonimna mreža je preuzela odgovornost za vandalizam i napade na klinike protiv abortusa širom Sjedinjenih Država od maja 2022. godine.

Onlajn komunikacije ove mreže citiraju istoriju ekstremističkog nasilja protiv klinika za abortus, koje je prisililo na usvajanje ekstremnih taktika kako bi očuvale svoje telo autonomno. Kao i ALF i ELF, članovi „Džejnine osvete“ opravdavaju svoj ekstremizam kao težnju za višim dobrom.

Odbacivanje autoriteta države

Anarhizam je filozofija stara milenijumima koja zagovara društvo bez države. Francuski pisac Pjer-Žozef Prudon bio je prvi koji je sebe označio kao anarhistu 1840. godine. Današnji anarhisti često citiraju savremenog anarhističkog pisca Alfreda M. Bonana kao inspiraciju.

U svom eseju iz 1977. godine „Naoružana radost“, Bonano je pozivao svoje sledbenike da „ubijaju policajca, sudiju, šefa…“. Bonanove knjige kritikovali su kapitalizam i podsticali sledbenike da sruše njegove simbole.

U svom eseju iz 1993. godine „Za anti-autoritarnu insurrekcionističku internacionalu“, Bonano je napisao da su konzervativni glasovi potisnuli radikalnu levicu, uzrokujući njen regres. Kao odgovor, Bonano je pozvao mediteranske grupe da koordiniraju anti-autoritarnu pobunu.

Foto: Shutterstock

Radikalna levica nije u potpunosti prihvatila anarhizam. Međutim, zajednička tema između anarhističkih i neanarhističkih grupa je odbacivanje autoriteta.

Ovo se manifestuje kao protivljenje kolonijalizmu, autoritarizmu i—u skladu s anarhizmom—državnoj vlasti. Radikalna levica se protivi državnoj opresiji i veruje da jačanje vladinih i sigurnosnih institucija vodi ka policijskoj državi ili fašizmu, što treba da se suprotstavi.

Prema nemačkim vlastima, ekstremna levica veruje da može izazvati državu da pokaže svoje pravo fašističko lice izazivajući nasilne reakcije.

Foto: Shutterstock

Protestanti radikalne levice su se takođe bavili nasiljem protiv radikalne desnice kao deo svoje samoproglašene opozicije rasizmu i fašizmu, što se moglo videti u akcijama Antife i „black bloc“-a tokom protesta 2020. godine.

Međutim, prema nemačkom Saveznom uredu za zaštitu ustavnosti (Bundesamt für Verfassungsschutz), ekstremna levica se samo površinski protivi fašističkim pokretima, više se fokusirajući na podrivanje kapitalističkog sistema.

Generalni tužilac SAD-a Vilijam Bar direktno je optužio Antifu i povezane grupe da su oteli mirne proteste u Sjedinjenim Državama kako bi promovisali anarhizam.

CEP je profilisao 11 radikalnih levih pokreta koji su prethodno ili trenutno aktivni u Sjedinjenim Državama.

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI