Napravili od Beograda evropski grad
Alo / Vikipedija
Kafana Znak pitanja, Foto: Alo / VikipedijaPosle Drugog srpskog ustanka knez Miloš Obrenović rešio je da od grada na opeci i kamenu napravi evropsku prestonicu. S obzirom na to da domaćeg školovanog kadra nije bilo, nepismeni srpski knez odlučio je da pozove graditelje iz inostranstva.
Ko je sve posećivao „?“
Najstarija kafana u Beogradu bilo je i ostalo mesto okupljanja srpskih boema. Nekada je čak i Vuk Karadžić svraćao u ovu kafanu. Neke od poznatih ličnosti koji posećuju ili su posećivali Znak pitanja jesu Aleksandar Tijanić, Toma Fila, Matija Bećković…Ovu kafanu je nekad posećivao i patrijarh Pavle, a kažu da je najčešće naručivao običnu vodu, salatu i pasulj.
- Beograd je u prestonicu kakava je danas pretvorilo 35 inženjera. Slovak Franc Janke bio je prvi neimar Miloševog Beograda. On je sagradio Đumurkanu (carinarnicu), gde su se održavale prve pozorišne predstave, ali i Sabornu crkvu. Ono što se prvi put pojavljuje u Srbiji u vreme kneza Miloša jeste i pivara – objašanjavaja za “Alo!” arhitekta “Milenijum tima” i napominje da su to prve zgrade u duhu klasicizma, dok orjentalni stili zadržava graditelj Hadži Nikola Živković, koji u kamenu i tvrdom materijalu gradi Ičkovu kuću, kafanu "?", Manakovu kuću i "Doktorovu kulu", danas namenjenu za smeštaj dece obolele od raka.
Alo / Vikipedija
Znak pitanja nekada, Foto: Alo / VikipedijaKao spomenik kulture sačuvane su i kafana "?" i Manakova kuća, sada deo Etnografskog muzeja, dok je Ičkova kuća porušena između dva svetska rata.
- Kafana "Znak pitanja", koja se nalazi u starom delu Beograda, tačno preko puta Saborne crkve, važi za najstariju u prestonici. Malena trošna građevina, koja odiše tradicionalnim duhom, ponosno stoji u Ulici kralja Petra i svojom originalnošću mami sugrađane. Godine 1823. jedan od glavnih odrganizatora Prvog srpskog ustanka, Naum Ičko, podigao je kuću u kojoj se nalazi kafana "?", koja je tada bila svojina kneza Miloša. Od tog davnog vremena do danas, raspored prostorija i izgled ostali su gotovo isti – objašnjava naš sagovornik iz Milenijum tima.
Beograđani i kafane
- Prvi beogradski bal održan je u kafani 1827. godine
- Prva pozorišna predstava je odigrana u gostionici "Kod engleske kraljice" 1868
- Upaljena je prva sijalica u kafani "Proleće", potom "Hamburg" u Masarikovoj ulici 1880. godine
- Prvi telefonski razgovor je obavljen 1883. godine iz kafane "Tri lista duvana"
- Prvi strani violinista zasvirao je klasičnu muziku 1896, te iste godine održana je prva bioskopska predstava, a dvanaest godina kasnije.
Ovaj objekat jedan je od samo nekoliko primeraka koji je arhitektonski ostao gotovo neizmenjen - u svom obliku tipične gradske kuće s početka prošlog veka. Knez Miloš je lično zabranio da se puši ispred kafane, jer se ona nalazila u neposrednoj blizini crkve, pa duvan nije dolikovao mestu koje je bilo središte kulture i porodičnih okupljanja.
Sadašnji naziv dobila je nakon niza promenjenih imena i vlasnika. Nakon imena "Kod Saborne crkve", kad je crkvena vlast smatrala da je naziv uvredljiv za instituciju crkve, tadašnji vlasnik je kao svojevrstan protest postavio samo znak pitanja "?", što se ustalilo i ostalo do sada. Godine 1946. ova kafana je proglašena za spomenik kulture.
Posle prve kafane, u Beogradu je sagrađen i prvi hotel, i to po ideji kneza Mihaila Obrenovića 1841. On je, kako pričaju, želeo, hotel po evropskim uzorima.
- Hotel „Staro zdanje“ je najstariji hotel Beograda. Najpre se zvao „Kod Jelena“, a potom i „Grand-hotel“. Knez Mihailo je hteo da podigne Srbiju iz zaostalosti... „jer ljudi kad dođu sa Zapada, nemaju se gde smestiti“. Nije dočekao završetak gradnje hotela jer je svrgnut s vlasti. Hotel je bio prva zgrada velikih dimenzija zidana u Beogradu u 19. veku, najveća građevina do gradnje Kapetan-Mišinog zdanja – objašnjava naš sagovornik.
povezane vesti
