"VRATIJA SE ŠIME": Grlić Radman i Ibrahimović pale sveću pored ploče koja etiketira srpski narod

Specijalna savetnica hrvatskog šefa diplomatije Vanda Babić Galić, rekla je juče “Vijestima” da će Grlić Radman sa crnogorskim kolegom Ervinom Ibrahimovićem (Bošnjačka stranka) i delegacijama položiti vence i upaliti sveće ispred spomen-ploče u Morinju, “u znak sećanja na stradalnike logora, ali i kao zalog stabilnih odnosa dve susedne zemlje”.

“Takođe, ministar Gordan Grlić Radman učestvovaće na ‘2BS forumu’ u Budvi kao panelista zajedno s kolegama Ibrahimovićem, (Georg) Georgijevim i (Borut) Pahorom”, kazala je Babić Galić.

Otvorena pitanja između država

Ona je navela da će, na marginama “2BS foruma”, Grlić Radman razgovarati s Ibrahimovićem o otvorenim pitanjima između Hrvatske i Crne Gore, kao i o pitanjima “odštete imovine Hrvatima Tivta, Dobrote, te o situaciji Hrvata u Ulcinju i drugim važnim temama”.

Postavljanje spomen-ploče

Tablu u Morinju otkrili su početkom oktobra 2022. godine tadašnji ministri spoljnih poslova i odbrane Ranko Krivokapić i Raško Konjević s Grlić Radmanom i Tomom Medvedom (ministar hrvatskih branitelja), u znak sećanja na to što je u Morinju početkom devedesetih nekoliko meseci funkcionisao tzv. Sabirni centar za ratne zarobljenike s dubrovačkog ratišta.

Na ploči se, kako je ocenjeno, na najsramniji način etiketira srpski narod Crne Gore i dovodi u kontekst navodne velikosrpske agresije na Hrvatsku, iako su opšte poznati podaci da je na delu bio građanski rat u bivšoj Jugoslaviji koji je završen rasparčavanjem nekada velike države.

Zatvorenici i sudski proces

U njemu su bile zatvorene 292 osobe iz dubrovačke regije (ministarstva spoljnih poslova Crne Gore i Hrvatske usaglašavala su spiskove zatočenika jer im se dokumentacija o tome ne podudara). O nečovečnom postupanju prema njima, svedočilo je 169 zatvorenika. Za taj ratni zločin, u sudskom procesu osuđene su četiri osobe na 12 godina zatvora.

Proceduralni sporovi oko ploče

Ploča je postavljena mimo procedure predviđene Zakonom o spomen-obeležjima, odnosno bez odluke Vlade i saglasnosti Opštine Kotor. Zbog toga je nekadašnja Uprava za inspekcijske poslove sredinom oktobra 2022. donela Rešenje o uklanjanju table i obavezala Opštinu Kotor da ga sprovede. Međutim, uklanjanje su više puta sprečili pripadnici Vojske Crne Gore.

Kontroverze u javnosti

Ploča, prema oceni dela crnogorske javnosti, ne tretira na ispravan način istorijske okolnosti kad je Crna Gora bila učesnik agresije na Hrvatsku na području Konavala i Dubrovnika. Ministar Dragan Krapović (Demokrate) je u januaru prošle godine rekao da ploča treba da bude zamenjena drugom, “s adekvatnim tekstom”.

Na njoj se pominje “velikosrpska agresija na Hrvatsku”, i piše:
“Sećamo se zločina počinjenih da bi se osramotili ime i duh Crne Gore. Izražavamo žaljenje za sve patnje koje su preživeli zatočenici. Da se nikada ne ponovi.”

Bilateralne konsultacije

Crna Gora i Hrvatska počele su krajem januara bilateralne konsultacije u cilju prevazilaženja sporova zbog kojih je Zagreb onemogućio Podgorici zatvaranje Poglavlja 31 (spoljna, bezbednosna i odbrambena politika) u pregovorima s EU.

Kako su “Vijesti” nedavno pisale, dogovor je blizu i trebalo bi da obuhvati isplatu odštete hrvatskim državljanima koji su bili zatočeni u nekadašnjem logoru u Morinju i neuklanjanje spomen-ploče na tom mestu, kao i promenu imena gradskog bazena u Kotoru. Kotorski parlament je u avgustu 2021. odlučio da ga nazove po Zoranu Džimiju Gopčeviću, za kog su rekli da je jedan od najboljih vaterpolista s ovih prostora. Iz Zagreba su to osudili, tvrdeći da je Gopčević bio čuvar u logoru u Morinju.

Sporazum i otvorene teme

Deo dogovora trebalo bi da bude i to da se o brodu “Jadran”, koji Zagreb svojata, ne priča ni u Crnoj Gori, ni u Hrvatskoj, dok se to pitanje ne reši dogovorom između dve države ili međunarodnom arbitražom.

Osim “Jadrana”, otvorena će ostati i tema granice na moru između suseda, dok slučaj splitskog logora “Lora”, u kom je stradalo 14 pripadnika bivše Jugoslovenske narodne armije iz tzv. nikšićko-šavničke grupe, neće, tvrdi izvor “Vijesti”, biti uključen u ovaj delimični dogovor.

Bonus video:

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI