ŠUMADIJA MEĐU ŠLJIVAMA, ALI I GLJIVAMA Od 33 najređe gljive u Evropi, 11 raste u samom srcu Srbije

Od 33 najređe gljive u Evropi, 11 raste u srcu Šumadije na području grada Kragujevca. Mnoge su otkrivene zaslugom agilnih članova Gljivarskog društva „Šumadija“, koji vode računa o zaštiti ugroženih i retkih vrsta pečuraka u Srbiji, ali i u saradnji s kragujevačkim Prirodno-matematičkim fakultetom i drugim institucijama učestvuju u proučavanju gljiva kao prirodnog izvora hrane i edukuje građane o pravilnom odnosu prema gljivama i prirodi, ali i o opasnostima od otrovnih pečuraka.

Na 23. redovnoj godišnjoj izložbi kragujevačkog gljivarskog društva izložene su 224 vrste pečuraka. Ima tu retkih i malo poznatih gljiva, kao što je bovista paludosa, koju je na Kopaoniku pronašao Zvezdan Mitrović, predsednik Gljivarskog društva „Šumadija“. Ona je toliko retka i kod nas nepoznata da i nema ime poznato u narodu, već samo latinsko. Kontinentalni raritet je i urnula mediteranea. To je tipično mediteranska gljiva, ali ju je Nenad Milosavljević, predsednik Upravnog odbora Gljivarskog društva „Šumadija“ pronašao na Žeželju, visokom 481 metar, četiri-pet kilometara udaljenom od centra Kragujevca.

- Ona je, takođe, retka kod nas, pa zato ima samo latinsko ime urnula, što u prevodu znači čaša ili činija, jer tako izgleda. Njeno prisustvo u Šumadiji potvrdio je poznati italijanski mikolog Mateo Karbone i smatra se da je ovo jedini nalaz ove gljive u kontinentalnom Balkanu, van područja oko Sredozemnog mora. Sada nije izložena, jer ona niče u maju. Ima je na 15 lokaliteta u Evropi. Nejestiva je, ali nije otrovna i još nije dovoljno proučen njen sastav i lekovitost - kaže Milosavljević.

Foto: Aleksandar Đorđević, privatna arhiva

Zbog značaja za srpsku mikologiju, kako kaže Ivana Jovanović, iz Zavoda za zaštitu prirode, preduzete su mere za zaštitu njenog staništa.

Među mediteranske vrste koje su se nastanile i u Šumadiji, u okolini sela Drača, spadaju čaburka (amanita ovoidea), jedna od najvećih gljiva, jestiva i uz dobru pripremu ukusna, kao i Dipenov vrganj, srednje gastronomske vrednosti. Tako Šumadija nije više poznata samo po šljivama, već i po gljivama.

- Ipak, u Šumadiji su najpopularniji i najrasprostranjeniji vrganj i lisičarka, zatim, sunčanica, rujnica ali imamo i retke vrste, kao što su kovrdžava kokica, jelova brada - ističe Milosavljević.

Foto: Aleksandar Đorđević, privatna arhiva

On dodaje i da njihovo društvo sarađuje i sa gljivarima iz drugih krajeva Srbije i da rado obilaze i druge predele, ne samo Šumadiju.

PIŠE: P. Parezanović

BONUS VIDEO 

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI