Inicijali ktitora i godina podizanja česme jasno su vidljivi na ovoj velelepnoj građevini
U vreme dolaska kneza Miloša na vlast, područje današnjih Terazija bilo je slabo naseljeno i činile su ga bašte i voćnjaci. Do promena dolazi usled odluke kneza da na obracima tadašnje turske varoši naseli srpsko stanovništvo iz raznih delova centralne Srbije.
PrintscreenYoutube
Svoj povratak u Srbiju Miloš je želeo da proslavi i ovekoveči nečim velelepnim i na korist građana. Godine 1860. sredstvima kneza Miloša Obrenovića, Terazijska česma je sagrađena. To je razlog zašto u gornjem delu dominiraju inicijali "M. O. 1860." Sudbina je htela da iste godine Miloš umre.
Autori česme su Franc Janko i italijanski kamenorezac Franc Loran. Napravljena je od svetlog krečnjačkog kamena izvađenog na Tašmajdanskom majdanu.
Gledajući iz današnje vizure, česma je bila na mestu gde je sada saobraćajnica, nasred Terazija. U odnosnu na današnji položaj, nalazila se malo ukoso prema hotelu Balkan, i tu je gotovo pola veka "napajala" žedne. Godine 1911. usledila je rekonstrukcija trga, po planovima francuskog arhitekte Eduara Ležera. Ovaj plan nije predviđao postojanje česme, te je izmeštena na svoju drugu lokaciju u portu topčiderske Crkve svetih Petra i Pavla. Ovde će kao spominik, pošto nije bila u funkciji, provesti burne godine dva rata i smene raznih društvenih sistema.
Na inicijativu javnih radnika, građana, poslenika kulture i nadležnih gradskih institucija, doneta je odluka da se Terazijska česma, koja je u međuvremenu 1965. godine proglašena spomenikom kulture, vrati na Terazije. Tako, nakon 64. godine boravka u crkvenoj porti, Terazijska česma svoje "putešestvije", treće po redu, završava 1975. godine kada je vraćena na sadašnju lokaciju.
Pročitajte još: