U krugu Belog dvora sahranjena Titova ljubavnica, ali to nije NAJMRAČNIJA tajna koju kriju Beogradska groblja

Beograđani svakodnevno prolaze pored grobova ličnosti koje su obeležile srpsku istoriju, a da toga često nisu ni svesni. U samom centru prestonice nalaze se grobnice ljudi čija imena su nosile i prestoničke ulice.

U drugoj polovini 19. veka, vlasti beogradske varoši donele su odluku o zabrani sahranjivanja pokojnika van groblja, ističe turistički vodič Ljubiša Đorđev i napominje da se ta zabrana poštovala sve do kraja Drugog svetskog rata.

- Prvi put je ovo pravilo prekršeno kada je Davorjanka Zdenka Paunović - ljubavnica Josipa Broza Tita, sahranjena po Titovoj naredbi u krugu Belog dvora, gde se i danas nalazi njen spomenik. Ona je umrla nakon opake bolesti, tuberkuloze, 1. maja 1946. godine - kaže Đorđev i dodaje da je dve godine kasnije na Kalemegdanu počelo zidanje grobnica.

Prema rečima našeg sagovornika, ova grobnica podignuta je u periodu od 1948. do 1950. godine pod bedemima beogradske tvrđave na Velikom savskom šetalištu, po sovjetskim uzorima. Projekat za nju je izradio arhitekta Bogdan Ignjatović. U njoj su sahranjene četiri istaknute ličnosti radničkog pokreta.

- U njoj su 1948. godine, prilikom otkrivanja spomenika u okviru obeležavanja 27. marta, smešteni posmrtni ostaci narodnih heroja Ive Lole Ribara i Ivana Milutinovića. Posmrtni ostaci Đura Đakovića doneti su 25. aprila 1949, na dvadesetogodišnjicu njegove smrti, dok je Moša Pijade sahranjen tamo u martu 1957. godine - priča nam Đorđev i napominje da je ta grobnica u katalogu nepokretnih kulturnih dobara na području Grada Beograda.

Neposredno iza mermerne grobnice izdiže se monolitni blok od belog mermera sa bronzanim bistama svakog od sahranjenih heroja.

- Poprsja Ive Lole Ribara, Ivana Milutinovića i Đura Đakovića izradio je akademski slikar i vajar Stevan Bodnarov 1949. godine, a bistu Moše Pijade akademski vajar Slavoljub Stanković 1959. godine -ističe naš sagovornik i napominje, da je odlukom Skupštine Grada Beograda 1983. godine grobnica je zaštićena kao spomenik kulture.

Nije neobično da se značajne ličnosti sahranjuju u dvorištima crkava. Jedna od njih je i Saborna crkva, u samom centru prestonice, pored čijeg su ulaza grobovi Dositeja Obradovića i Vuka Stefanovića Karadžića.

- Vukov kovčeg je prenet je u dvorište Saborne crkve 30. septembra 1897. godine iz Beča, o trošku države - kaže Ljubiša.

Na Vukovoj ploči je zlatnim slovima ispisano: „Vuk Stefanović Karadžić, otac nove književnosti srpske, rođen u Tršiću 1787, preminuo u Beču 1864. Po naredbi kralja Aleksandra prenesen iz Beča. Ovde sahranjen 30. septembra 1897. godine“.

Na desnoj strani dvorišta sahranjen je Dositej Obradović, na dan smrti, 28. marta 1811. godine u Beogradu, a kako kaže Đorđev, za Dositejevim otvorenim kovčegom išli su Karađorđe i ustaničke vojvode.

- Po naredbi kralja Aleksandra Obrenovića, kada su iz Beča prenete kosti Vuka Karadžića u Beograd, obnovljen je i Dositejev grob. Na ploči na zidu crkve i danas stoji ispisano zlatnim slovima: „Pod krilom ove crkve, metar i po na zapad, mirno leže kosti starog Dositeja“ - kaže Ljubiša Đorđev.