SVETSKA EKSKLUZIVA FINANCIAL TIMES-a: Objavljeno ko je pod teškim velom tajnosti sleteo u Moskvu 4. avgusta

Bio je 4. avgusta 2024. godine, tačno u 9:40 časova, kada je avion iranske kompanije Mahan Air sleteo na moskovski aerodrom Šeremetjevo. Među putnicima je bio Ali Kalvand, 43-godišnji iranski nuklearni naučnik, u društvu četvorice navodnih saradnika iz firme DamavandTec, za koje su se predstavljali da su konsultanti.

Međutim, istraga Financial Timesa otkriva da je cela misija bila maskirana – članovi delegacije putovali su sa diplomatskim pasošima izdatim tek nekoliko nedelja ranije i predstavljali su se kao civilni stručnjaci.

Prema podacima zapadnih bezbednosnih službi, ovi ljudi su povezani sa iranskom vojnom istraživačkom jedinicom SPND (Organizacija za odbrambene inovacije i istraživanja), koju SAD i saveznici smatraju naslednicom iranskog nuklearnog programa iz perioda pre 2004. godine

Tokom boravka u Moskvi, delegacija je posetila ruske institute koji razvijaju tehnologije sa dvostrukom namenom – komponente koje imaju civilnu upotrebu, ali mogu poslužiti i za razvoj nuklearnog oružja. Članovi posete su posebno pokazali interesovanje za rendgenske sisteme „Flash X-rays“, korišćene u simulacijama nuklearnih implozija, i za radioaktivne izotope kao što su tricij, stroncij‑90 i nikl‑63, koji predstavljaju potencijalno oružje relevantne supstance.

Poznavalac nuklearnog bezbednosnog sektora David Albright istakao je da su trajne posete takvim institutima, zajedno sa insistiranjem na nabavci rendgenskih cevi visoke snage, alarmantne – jer ukazuju na prikriveni program osetnih istraživanja.

Delegati su posećivali kompanije poput Torij, poznate po proizvodnji akceleratora i elektronske opreme s potencijalnom vojnom primenom. Posebno je intrigantna kompanija BTKVP čiji je vlasnik ruski naučnik Oleg Maslennikov, specijalista za vakuum tehnologiju, koju SAD smatraju ključnom komponentom za visokoproračunate nuklearne aplikacije.

Iranski posetnici su takođe iskazali interes za nabavku tricija, supstance koja pojačava snagu nuklearnih bojevih glava, kao i drugih izotopa koji su isključivo civilne primene, ali pod jakim međunarodnim nadzorom.

Ova tajna poseta otkriva sofisticiranu strategiju – održavanje i širenje nuklearnog "know-how", zaobilazeći formalne zabrane, dok SPND i DamavandTec koriste diplomatski pokriće i mrežu firmi pod sankcijama za nabavku tehnologije potencijalno pogodnih za vojnu upotrebu.

(Financial Times)

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI