Hrvati su obožavali ovog Srbina, pisali mu ćirilicom, a sad ga spaljuju na lomači

Prošlo je tačno 159 godina od kako je grad Zagreb 16. septembra 1861. godine Vuku Stefanoviću Karadžiću dodelilo Povelju počasnog građanina, kojom su mu data “sva prava, sloboštine i koristi, kao što svakom građaninu Zagreba po zakonu i starom narodnom običaju pripadaju”.

Da li će se Hrvati jednog dana osloboditi mržnje prema Srbima?

O tome koliko su tadašnji hrvatski zvaničnici poštovali lik i delo Vuka Karadžića najbolje govori podatak da je povelja koja mu je tada dodeljena pisana na ćirilici.

Vukov uticaj na hrvatski jezik još od kraja 19. veka isticali su lingvisti iz Hrvatske objašnjavajući kako je ceo Vukov model književnog jezika sa svim elementima, uključujući i akcenatski sistem jednostavno samo preuzet.

Iako se Vukova reforma odnosila na srpski jezik, nju su prihvatili Hrvati, tako da je i u osnovu njihovog književnog jezika ušlo štokavsko narečje. Hrvatska težnja da svoj jezik kodifikuju jkao jedinstven, decenijama je nailazila na reakcije lingvista koji su objašnjavali da je to moguće samo ukoliko štokavske osnove pređu na neku drugu – čakavsku ili kajkavsku i onda počnu da grade jedinstveni jezik.

Vukov uticaj na hrvatski jezik najviše je isticao Ivan Broz, lingvista iz druge polovine 19. veka koji je isticao da je za Hrvate najbolje da “se priklone Vuk–Daničićevim jezičkim načelima”. On 1892. godine izdaje i štampa Hrvatski pravopis u čijem predgovoru navodi da bi se “sve to moglo nazvati i srpskim pravopisom”.

Sličnog je stava bio i Tomo Maretić, hrvatski leksikograf, koji je 1899. godine izdao “Gramatiku i stilistiku hrvatskog ili srpskog jezika” i tom prilikom napisao : “Ono što je Ciceron za Latine, to je Vuk za nas!“.

Koliki je put od nakolonjenosti do prezira, naročito kada su umešani politički, nacionaln i socijalni elementi možda se najbolje može videti na primeru kako se grad Zagreb poneo prema Vuku. Naime Vuk Karadžić je godinama imao ulicu u Zagrebu, ali vlastima u hrvatskoj prestonici nije smetalo ni to što je Vuk Karadžić počasni građanin tog grada da mu 1992. godine oduzmu ulicu.

Zanimljiva je činjenica da Hrvatima na centralnom trgu stoji spomenik Bana Jelačića koji je rođen u Petrovaradinu, na teritoriji današnje Srbije, te Srbi i danas vole da kažu da uprkos tome što su oduzeli ulice znamenitim Srbima, Hrvati i dalje na glavnom trgu imaju čoveka teritorijom povezanog sa Srbijom.