Zavetni hram Prepodobnog Justina Ćelijskog jedinstven je u Srbiji i pravoslavnom svetu

* U čast osam vekova samostalnosti Srpske Pravoslavne Crkve

* Povodom 125 godina od rođenja i 40 godina od upokojenja Prepodobnog Justina Ćelijskog

* U nedelju 22. septembra od 08 časova u Manastiru Ćelije kod Valjeva izvršiće se osvećenje hrama sa tri oltara

Svojim naslednicima Ava je ostavio zaveštanje da objave njegova dela, s tim da prihod ide u Fond Svetog Jovana Zlatoustog, s ciljem da se u manastiru Ćelije podigne trioltarni hram u čast Svetog Save (centralni oltar), Svetog mučenika Justina Filosofa (južni oltar) i Prepodobne Marije Egipćanke (severni oltar).

Želja Prepodobnog Ave Justina počela je da se ostvaruje kada je arhitekta, profesor Predrag Ristić, uradio projekat hrama. Godine 2007. na mestu nekadašnjeg voćnjaka u prisustvu dvanaest episkopa osvećeni su temelji.

Gradnja je nastavljena 2008. godine. Godine 2019. u potpunosti su završeni i unutrašnji radovi.

Kratak istorijat manastira Ćelije

Tačno vreme nastanka manastira Ćelije nije sasvim poznato. Prema istorijskim podacima potiče iz srednjeg veka, a predanje osnivanje manastira vezuje za ime kralja Dragutina.

U doba dugog i teškog turskog ropstva manastir je rušen i paljen, i opet obnavljan. U 18. veku manastir je imao značajnu ulogu u životu Valjevske nahije. U vreme Karađorđevog ustanka 1804. godine knez Aleksa Nenadović i vojvoda Ilija Birčanin (čiji se grob nalazi u porti manastirske crkve) bili su među prvima posečeni od dahija, a zajedno sa njima i arhimandrit Rafailo, poznatiji u narodu kao Hadži Ruvim, koji je mučenički postradao za Hrista.

U 19. veku u Ćelijama je osnovana Osnovna škola – među prvim školama u Srbiji pod Milošem Obrenovićem. U ovoj školi je kasnije Sv. Vladika Nikolaj Velimirović "prvi bukvar učio", i potom Ćelije celog života nosio u srcu.

Manastir Ćelije je 1837. godine pretvoren u parohijsku crkvu, što je ostao do 1928, kada je odlukom Svetog Arhijerejskog Sabora pretvoren u ženski manastir.

Manastirska crkva Svetih Arhangela leži na jednom uzvišenju koje se diže sa dna kotline. Prvobitnu crkvu sačinjavao je oltar sa gornjom papertom. Sadašnja crkva ima oblik lađe poput drevne bazilike. Kube je devetostrano u čast svetih devet anđelskih činova, a dozidano je 1936. godine.

Zbog burnih istorijskih događaja koji nisu poštedeli manastir i njegove svetinje, od starih crkvenih vrednosti malo je toga sačuvano. U manastiru se nalazi ostatak jednog ikonostasa sa dobro očuvanim dverima i prestonom ikonom iz 1816. godine. Sačuvana je i ikona Sabora Svetih Arhangela iz 1790, rad Karađorđevog vojvode Petra Molera.

Manastir čuva Hadži Ruvimov prestoni krst, izrezbaren u drvetu, postavljen u metalni okvir s postoljem, i još neke stare krstove slične izrade. Od starih sasuda sačuvan je jedan putir iz 1833. godine.

Mnoge stare knjige iz manastira Ćelije imale su vrlo burnu sudbinu, a mnoge se i danas nalaze na drugim mestima. U manastiru su ostale bogoslužbene knjige iz 18. veka. Najstarija knjiga je "Božestvenaja skrižalj" iz 17. veka, koju je kupio crnogorski Vladika Danilo Petrović kada je 1715. godine bio u Rusiji. U manastiru Ćelije se čuva Sveto Pismo Starog Zaveta na crkvenoslovenskom jeziku, koje je nekada pripadalo Proti Mateji Nenadoviću.

Porta stare crkve ograđena je kamenom ogradom. U porti se nalazi zvonik i nekoliko starijih grobova, među kojima se nalazi i grob vojvode Ilije Birčanina na severnoj strani od oltara, a na južnoj strani nalazi se grobni znamen Prepodobnog Oca Justina Ćelijskog.

Grob Ave Justina u manastiru Ćelije postao je duhovni temelj manastira koji nosi epitet „biser u ruci Božjoj i parče Raja na zemlji“. Zahvaljujući Prepodobnom Avi Justinu, manastir uživa veliki ugled u celom pravoslavnom svetu.

BONUS VIDEO: Srpski navijači u Kini