Zašto se javljaju i kako sprečiti ponovne urinarne infekcije

Sa prof. dr Nadom Dimković, specijalistom nefrologije razgovaramo o tome zbog čega su neke žene sklone ponavljanim infekcijama mokraćnih puteva i kako ih mogu sprečiti.

Sprečavanje ponavljanih infekcija

Opšte mere uključuju:

· Nošenje adekvatnog i komotnog veša i garderobe pogotovu zimi ili na plaži

· Pažljiva higijena u toaletu (brisanje od napred prema nazad)

· Izbegavanje kupanja u kadi/peni

· Uzimanje dovoljne količine tečnosti pogotovu posle seksulalnog odnosa i pre spavanja

· Regulisanje crevnog pražnjenja (zatvor)

· Izbegavanje jako začinjene, kisele i ljute hrane

· Korišćenje biljnih čajeva i biljnih preparata

· Eliminacija stresa

Pored opštih mera, lekari kod težih oblika ponavljanih urinarnih infekcija neretko preporučuju i prevenciju antibiotikom (primenu manjih doza antibiotika u dužem vremenskom periodu). Male doze antibiotika ili uroantiseptika se uzimaju uveče pre spavanja, jer se tokom noći zadržava mokraća, a bakterije lakše razmnožavaju (najčešće Bactrim). Ovakva profilaksa nije bez negativnih posledica, jer može dovesti do razvoja bakterijske otpornosti ili naseljavanja drugih bakterija koje su otporne na dati lek.

Kako seksualni odnos može biti faktor rizika ponavljanih infekcija kod nekih žena, to se i kod njih savetuje upotreba antibiotika posle odnosa. Izbor i doze ovih lekova savetovaće nefrolog. Za žene u postmenopauznom periodu, pokušava se i sa primenom krema na bazi estrogena, hormona čija je koncetracija u tom životnom periodu smanjena a koji je važan za održavanje otpornosti sluzokože genitourinarnog trakta.

Obzirom da se radi o dugotrajnom režimu, važno je primeniti mere koje imaju najmanje negativnih posledica. Prekomerna upotreba antibiotika bilo kao terapija ili prevencija ne samo da vodi bakterijskoj otpornosti, već i crevnim komplikacijama i poremećaju crevnih bakterija koje su

od koristi za ukupno zdravlje organizma i naseljavnju štetnih bakterijskih vrsta. Agencija za lekove i medicinski sredstva RS izdala je obaveštenje lekarima u vezi primene antibiotika i uroantiseptika koji se inače najčešće koriste za lečenje urinarnih infekcija. Prateći direktivu Evropske agencije za lekove, neki uroantiseptici (na bazi pipemidinske kiseline) su povučeni sa tržišta dok se najčešće korišćeni antibiotici (hinoloni) savetuju sa posebnim oprezom zbog ozbiljnih komplikacija na mišićno-koštanom i nervnom sistemu. Tako lečenje postaje još delikatnije i zahteva oprez i iskustvo stručnih lica.

Mehanizam zaštite brusnice dodatno je pojačan zakišeljavanjem urina (prisustvo organiskih kiselina u brusnici), a biljni flavonoidi i polifenoli deluju zaštitno na sluzokožu svojim antioksidantnim i antiinflamatornim dejstvom usled smanjenog stvaranja zapaljenskih faktora.

Poznato je da se brusnica dobro toleriše i da ne postoji rizik od njene primene. Potreban je oprez kod dijabetičara zbog prisustva šećera u preparatima.

1. Beerepoot MA, ter Riet G, Nys S, et al. Cranberries vs antibiotics to prevent urinary tract infections: a randomized double-blind noninferiority trial in premenopausal women. Arch Intern Med 2011;171:1270-8.

2. McMurdo ME, Argo I, Phillips G, et al. Cranberry or trimethoprim for the prevention of recurrent urinary tract infections? A randomized controlled trial in older women. J Antimicrob Chemother 2009;63:389-95.

3. Vostalova J, Vidlar A, Simanek V et al: Are high proanthocyanidins key to cranberry efficacy in the prevention of recurrent urinary tract infection? Phytother Res 2015;29:1559-67.