Umesto dvora za nesuđeni kraljevski par - Rektorat
Kapetan Mišino zdanje je jedna od najpoznatijih građevina 19. veka u Beogradu. Građena je u periodu od 1857. do 1863. godine prema planovima češkog arhitekte Jana Nevole. Nakon što je završena, Kapetan Miša Anastasijević, čuveni beogradski trgovac solju i brodovlasnik, poklonio je ovo zdanje svojoj domovini u obrazovne svrhe, a u njega je 1863. preseljena Velika škola. Inače, Miša je nadimak Kapetan dobio od kneza Miloša Obrenovića, u znak njihove saradnje i prijateljstva.
Nenad Vujanović
Kapetan Mišino zdanje, Foto: Nenad VujanovićZdanje je bilo predmet divljenja sugrađana kao jednoj od najraskošnijih i najviših građevina u Beogradu. Sagrađena je uz nekadašnji hotel „Imperijal“, sa kojim je činila niz javnih objekata uz glavni beogradski trg - Veliki pijac. Arhitektura ovog zdanja predstavlja svedočanstvo transformacije Beograda iz orijentalne varošice u evropsku prestonicu moderne urbane strukture i reprezentativnih zdanja. Ona predstavlja stilsku mešavinu elemenata gotike, romanike i renesanse s dekorativno obrađenim fasadama. Na fasadi prema Univerzitetskom parku nalaze se skulpture Apola i Minerve. U svoje vreme, zgrada Kapetan Mišinog zdanja bila je najmonumentalnija zgrada u Beogradu.
Zgrada je delila sudbinu Srbije i Beograda
Prateći burnu istoriju Beograda i Srbije, Kapetan Mišino zdanje je u više navrata pretrpelo značajna oštećenja. Prilikom bombardovanja Beograda 1862. godine, dok je još bila pod skelama, zgrada je služila Srbima kao utvrđenje, zbog čega je teško oštećena turskim kuršumima. Tokom Srpsko-turskih ratova (1876-1878) služila je vojnim potrebama, dok je najveća oštećenja doživela u Prvom svetskom ratu, kada je veliki deo levog krila zgrade porušen.
Radove na izgradnji objekta izvodio je građevinar Josif Štajnlehner. Prvobitna namera Kapetan Miše bila je da zgradu podigne za dvor nesuđenog vladarskog para - svoje kćerke Sare i Đorđa Karađorđevića. Međutim, kako se Svetoandrejska skupština 1859. godine odlučila da vrati kneza Miloša na srpski vladarski presto, sve nade o dolasku na vlast Karađorđevića ostale su bez osnova.
Još tokom gradnje zgrada je zaveštana „otečestvu“ za smeštaj više kulturnih i prosvetnih ustanova tadašnje Kneževine Srbije, u nju su se odmah nakon izgradnje uselile Velika škola, zatim Gimnazija, Ministarstvo prosvete, Realka, Narodna biblioteka, Narodni muzej i druge institucije. Osim toga, svečana sala ove palate bila je pozornica važnih istorijskih događaja: u njoj je 1864. zasedala Skupština; 1868. u njoj je održana Osnivačka skupština prvog inženjerskog udruženja u Srbiji; u njenoj svečanoj sali je 1875. postavljena i prva izložba arhitektonskih snimaka i kopija fresaka sa srpskih srednjovekovnih manastira, a priredili su je Mihailo Valtrović i Dragutin Milutinović.
Nenad Vujanović
Kapetan Mišino zdanje, Foto: Nenad VujanovićDanas je jedna polovina zdanja sedište Rektorata Beogradskog univerziteta, dok su u drugoj polovini Katedra za srpski jezik Filološkog fakulteta, Seminar za vizantijski grčki Odseka za klasične nauke, kao i Seminar za stari vek Odseka za istoriju Filozofskog fakulteta.
povezane vesti
