Prvi srpski oblakoder

Moderne metropole danas su, između ostalog, prepoznatljive i po oblakoderima. Iako iz ove perspektive ne deluje tako, i Beograd je svojevremeno bio među gradovima koji su se mogli pohvaliti takvim zdanjima. Prva takva zgrada u glavnom gradu Srbije, koja je u to doba ponela i titulu najviše u jugoistočnoj Evropi, bila je Palata „Albanija“.

Ova zgrada smeštena je na uglu Kolarčeve i Knez Mihailove ulice. Gradnja je počela na osnovu projekta Branka Bona i Milana Grakalića 1938, a završena godinu dana kasnije po projektima Miladina Prljevića i konstruktora inženjera Đorđa Lazarevića.

Palata „Albanija“ dugo je bila najviša zgrada u prestonici i po njoj su regulisane ostale na potezu od Terazija do Slavije.

Ova zgrada, visoka 53 metra, ima 13 nadzemnih i četiri podzemna sprata. Ukupne je površine 8.000 kvadratnih metara.

Palata „Albanija“ je građena u stilu srpskog modernizma sa bezornamentalnom fasadom, slobodnom osnovom, uz vertikalnu naglašenost, ali i dekorativne i funkcionalne specifičnosti u art deko stilu, a njena osnova je razvijena u skladu sa pozicijom na uglu ulica.

Prvobitno je zgrada bila obložena zelenkastim italijanskim mermerom „ćipolinom“, a nakon Drugog svetskog rata plavičastosivim mermerom.

Palata je 1944. godine tokom savezničkog bombardovanja pogođena bombom od pola tone, a u njoj se tada nalazio glavni štab organizacije „Tot“. Podzemlje je bilo pretvoreno u protivavionsko sklonište za visoke nemačke funkcionere, a prilikom bombardovanja su poginuli svi koji su se tu nalazili.

Palata „Albanija“ je u vreme kada je izgrađena smatrana za jedno od najuspelijih arhitektonskih, urbanističkih i skulpturalnih rešenja u graditeljskoj praksi Beograda. Kao jedno od najznačajnijih ostvarenja jugoslovenske moderne arhitekture, 1984. godine je proglašena za spomenik kulture.