Komplikovan „životni put“ zgrade Doma Narodne skupštine

Prvi projekat ovog zdanja uradio je arhitekta Konstantin A. Jovanović, koji je živeo i radio u Beču. Jovanović je zgradu zamislio kao monumentalnu javnu građevinu, ali država u to doba nije imala para za realizaciju projekta. Nakon što je promenom ustava 1901. Skupština postala dvodomna, ukazala se potreba za novim projektom, pa je raspisan konkurs na kojem je pobedio arhitekta Jovan Ilkić. Javnost nije bila zadovoljna, pa je zahtevala raspisivanje novog konkursa. S tim su se poklopile i promene ustava iz 1903. godine, po kojima je Skupština postala jednodomna, a i na vlast je došla nova dinastija, pa je nastavljen rad na projektu.

Kamen temeljac položio je kralj Petar Prvi 27. avgusta 1907. godine.

Ali usledili su Balkanski ratovi, a potom i Prvi svetski rat, kao i besparica, a potom i nastanak nove države, Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Skupština je u to vreme bila izgrađena do prvog sprata, a pošto je država porasla, pojavila se i potreba za dodatnim prostorom i rekonstrukcijom, pa je taj posao poveren arhitekti Pavlu Ilkiću, sinu i saradniku Jovana Ilkića, koji je preminuo 1917. godine u zarobljeništvu.

Skupština je građena do 1926. godine, kada su radovi obustavljeni, a nastavak je usledio posle smrti kralja Aleksandra 1934. godine.

Poslove izgradnje vodilo je arhitektonsko odeljenje Ministarstva građevine, a glavni projektant bio je ruski arhitekta Nikola Petrovič Krasnov.

Zgrada Skupštine konačno je završena i osvećena 18. oktobra 1936. godine, gotovo tri decenije nakon polaganja kamena temeljca.

Centralni deo zdanja kojim dominira portik nadvišen je kupolom, a levo i desno od nje se protežu bočna krila koja se završavaju rizalitima s trougaonim timpanonima. Suteren je obrađen rustično u ripanjskom zelenom kamenu, a visoko prizemlje i sprat završavaju se krovnim vencem, nad kojim se nalazi balustrada. Fasade su obložene veštačkim kamenom, ali njihovo uobličavanje nikada nije dovršeno, pošto predviđene skulpture nad bočnim krilima, skulpturalna plastika u centralnom i bočnim timpanonima i kruna nad kupolom nikada nisu postavljene.

Prednjim stepeništem ulazi se u ulazni hol, ili vestibil, koji je dugačkim hodnikom odvojen od centralnog hola, stepeništa i male i velike sale za sednice, a paralelno s njim proteže se hodnik uz koji se nalaze kabineti.

Iz prizemlja dva simetrično postavljena stepeništa od belog mermera vode prema prostorijama na spratu, gde se nalaze poslanički klubovi, mesta za novinare i administraciju, te reprezentativne prostorije biblioteke i diplomatskog salona.  Projekat enterijera uradio je Krasnov.

Zbog svog značaja i funkcije, povezanosti s istorijskim događajima i arhitektonskih i umetničkih vrednosti, zgrada Skupštine je 1984. godine proglašena za spomenik kulture.