Kolarac je svu imovinu ostavio fondu za osnivanje Univerziteta u Beogradu

Zgrada Kolarčevog narodnog univerziteta podignuta je u vreme jačanja svesti o Beogradu kao prestonici nove države i potrebama jedne velegradske sredine za kulturnim centrom. Prve ideje o građenju objekta za potrebe javnih predavanja i priredbi po programu jednog „narodnog univerziteta“ pojavile su se tokom 1928. godine, kada je raspisan konkurs za zgradu Kolarčevog narodnog univerziteta na Trgu republike. Prvu nagradu dobio je arhitekta Andrej Papkov. Međutim, budući da regulacija ovog dela Trga - između Makedonske i Francuske ulice - nije bila definitivno utvrđena, investitor je odustao od građenja na tom terenu i već 1929. doneo odluku da se objekat podigne na zadužbinskom placu na Studentskom trgu broj 5.

Za novu lokaciju nije raspisivan konkurs, već je projekat direktno naručen od arhitekte Petra Bajalovića (1876-1947), profesora Tehničke velike škole i autora značajnih objekata iz perioda pre Prvog svetskog rata (Paviljon u Rimu, stambena zgrada u Francuskoj 31 itd.). Zgrada je počela da se zida 1929. kao objekat u unutrašnjem delu parcele, u dvorištu postojećeg jednospratnog objekta na placu Zadužbine Ilije Milosavljevića Kolarca. Ideja je bila da se u delu starog objekta organizuje prodaja ulaznica za priredbe. U toku 1930. godine podignuta je velika koncertna dvorana sa 1.200 mesta, tada najveća u Beogradu. Naredne godine odlučeno je da se i prema ulici podigne nov, trospratni objekat. S obzirom na to da zadužbina nije raspolagala dovoljnim materijalnim sredstvima, novi objekat sa Studentskog trga namenjen je iznajmljivanju, pa su u prizemlju projektovani poslovni prostori. Tu je realizovan i ulaz za deo sa garderobom u veznom traktu i koncertnu salu u pozadini. Međusprat je takođe bio namenjen izdavanju, dok su na spratovima zamišljene prostorije za čitaonicu, manje učionice i prostorije za upravu Kolarčevog narodnog univerziteta. Zgrada je završena 1932. godine.

Objekat pokriva skoro u potpunosti parcelu nepravilnog oblika, na uglu Studentskog trga i Ulice 1.300 kaplara. Sa zapadne strane parcela je od suseda odvojena slepom uličicom, dok se sa severne strane graniči sa nizom stambeno-poslovnih objekata i novim objektom Beogradske filharmonije. Budući da je etapno građena na nepravilnom terenu, zgrada nema svoju prirodno razvijenu strukturu, već su raspored i arhitektura pojedinih prostora direktno sledili promenljive namere investitora.

U celini, objekat nosi odlike umerenog akademizma svojstvenog za Beograd tog vremena i ne razlikuje se od mnogih sličnih objekata iz istog perioda, a na atici je uklesan natpis „Zadužbina Ilije M. Kolarca“.

Zgrada Kolarčevog narodnog univerziteta sadrži spomeničke vrednosti pre svega zbog svoje namene i nezamenjive kulturne uloge. Zamišljena je kao institucija koja ciklusima predavanja i drugim oblicima edukacije na najvišem stručnom i naučnom nivou utiče na razvoj kulturne sredine. Posebnu vrednost predstavlja akustična sala u kojoj se održava živa koncertna aktivnost. Poznata je kao najakustičnija sala u Beogradu. 

Kolarčev narodni univerzitet značajan je i kao reprezent ideje o zadužbinarstvu, koja je ostala sačuvana do našeg vremena, a koja je Beograd obogatila nekim od najreprezentativnijih građevina.