OTIMAČINA KULINA BANA: Sarajevo šalje srpski dokument Kanadi kao bosanski

Zvanične vlasti u Sarajevu nedavno su kanadskim muzejima i bibliotekama dostavile prepis Povelje Kulina bana, predstavljajući ga kao temelj bosanske državnosti, pisan na „starobosanskom narodnom jeziku“ i bosančicom, što je navodno bosansko pismo.

Ovo nije prvi put da se Povelja Kulina bana prikazuje kao deo bosanske istorije, uprkos činjenici da filolozi od njenog otkrića smatraju da je u pitanju spomenik srpskog jezika. Poznati bečki slavista Vatroslav Jagić je još krajem 19. veka zapisao: „Listina Kulina bana iz 1189. godine prvo je i najstarije što je pisano ćirilicom, i to srpskim jezikom.“

Srpski istoričari i lingvisti postavljaju logično pitanje: kako dokument koji počinje sa „U ime Oca i Sina“ može biti osnova bosanske državnosti, a ne hrišćanski spomenik srpskog naroda?

Povelja, objašnjavaju naši sagovornici, sadrži odredbe kojima Kulin ban Dubrovčanima garantuje slobodu kretanja na teritoriji Bosne i oslobađa ih plaćanja carine, a sve je zapisao srpski pisar Radoje.

Apel ministarstvima

Prof. dr Sreto Tanasić očekuje od ministarstava kulture Republike Srbije i Republike Srpske da hitno reaguju i upozore kanadske institucije da je u pitanju falsifikovanje istorijskih činjenica.

Zakoni o jeziku i pismu u Srbiji i RS jasno nalažu čuvanje srpske pisane baštine od prisvajanja i falsifikovanja – ističe Tanasić.

Povelja ima izuzetan značaj za srpski narod i njegovu kulturnu baštinu, kao i za širu slovensku pismenost i evropsku kulturnu riznicu. Međutim, u Sarajevu se ovaj srpski dokument tretira kao bosanski, a takav prepis je dostavljen kanadskim institucijama, među kojima je i Institut za istraživanje genocida u Kanadi. Tamo tvrde da je cilj da Kanađani što više saznaju o „bosanskoj“ Povelji Kulina bana, koristeći je kao sredstvo u „borbi protiv onih koji osporavaju istorijske činjenice i državnost BiH“.

Reakcije srpskih naučnika

Srpski stručnjaci naglašavaju da bi dostavljanje prepisa kanadskim institucijama bilo potpuno prihvatljivo da je dokument prikazan kao deo srpske kulturne i jezičke baštine. Prof. dr Tanasić ističe:

Ovaj spomenik nastao je 800 godina pre formiranja današnje države Bosne i Hercegovine i pre proglašenja tzv. bosanskog jezika. Kulin ban je 1189. godine uputio Povelju dubrovačkom knezu Krvašu Gervasiju, a dokument je pisan ćirilicom na starosrpskom jeziku – po štokavskoj normi, identičan dokumentima iz Raške koji su slati Dubrovniku.

Povelja počinje hrišćanskom formulom „U ime Oca i Sina i Svetog duha“, što je u skladu sa svim spomenicima srpskog kulturnog kruga tog vremena. Tanasić dodaje da su bošnjački falsifikatori često izostavljali ovaj deo kada su prepisivali Povelju.

On takođe podseća da u vreme nastanka dokumenta 1189. godine država Bosna i Hercegovina nije postojala, već je Kulin bio ban srednjovekovne bosanske države, koja je tada bila deo srpskog kulturnog i jezičkog prostora. Papa 1188. godine u pismu dubrovačkom nadbiskupu naziva Bosnu „srpskim kraljevstvom“ (regnum Servilie, quod est Bosna), a tako je Bosna označena u nizu papskih povelja između 1187. i polovine 13. veka.

Instituti i antisrpska propaganda

Institut za istraživanje genocida u Kanadi poznat je po izrazito antisrpskim stavovima. Njegovo delovanje omogućilo je da se u kanadskim školama uči o genocidu u BiH, da se donesu rezolucije o genocidu u BiH u kanadskom parlamentu, i da se u parlament uvede zakon kojim se regulišu prava žrtava genocida u BiH koje žive u Kanadi.

Tanasić i prof. dr Slobodan Remetić naglašavaju da je Povelja, kao i sve istorodne srpske ćiriličke povelje, overena hrišćanskom formulom „U ime Oca i Sina i Svetago duha“ i da njen stil i struktura u potpunosti odgovaraju ostalim srpskim poveljama iz Raške i Dubrovnika. Original se čuva u Sankt Peterburgu, dok su sačuvana još dva primerka.

(Novosti)

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI