Lažno označeni morski plodovi sve češća pojava

U brojnim studijama su korišćene relativno nove tehnike analize DNK. Istraživači su otkrili, primera radi, da na testiranim uzorcima ribe u supermarketa i restoranima u Kanadi, SAD, Velikoj Britaniji, Singapuru, Australiji i Novom Zelandu uopšte nije reč o ribi zubatac, kako piše na etiketi.

Prema studiji, najviša stopa lažnih oznaka na morskim plodovima utvrđena je u Britaniji i Kanadi, celih 55 posto, a slede SAD sa 38 procenata.

Ima slučajeva i da su plodovi mora bili označeni kao različite vrste iz istog roda. Na primer, u Nemačkoj je 48 odsto testiranih uzoraka školjki nosilo oznaku "kraljevske kapice", a u stvari se radilo o manje traženoj vrsti "japanskih kapica".

Istraživači su otkrili i da je od 130 uzoraka fileta ajkula kupljenih na italijanskim pijacama i u ribarnicama čak 45 procenata pripadalo jeftinijim i nepopularnim vrstama morskih pasa od onih koje italijanski potrošači najviše cene.

Obmanjujuće etikete nisu zaobišle ni ugrožene ili ranjive vrste. Prema studiji iz 2018, skoro 70 posto uzoraka navodnog zubatca prodavanog širom Ujedinjenog Kraljevstva bile su razne ribe, čak zapanjujućih 38 razlnih vrsta, uključujući i mnoge vrste koje obitavaju u grebenima i kojima verovatno preti uništavanje staništa i prekomeran izlov.

Štaviše, istraživanje je pokazalo da neki uzorci čak u potpunosti bile vodene vrste, jer se u ljušturama kozica koje su prodavane u Singapuru često nalazila svinjetina, a od mesa kozica niije bilo ni traga.

Prevare s ponudom ribe odavno su poznat problem širom sveta. Veliki deo globalnog ulova transportovan ribarskim brodicama do ogromnih pretovarnih brodova radi prerade, često se pogrešno označava što je relativno lak i isplativ posao.

Ima „toliko mogućnosti duž lanca snabdevanja morskim plodovima“ da se ribe male vrednosti lažno označe kao skupocene vrste, i da se riba koja je tovljena etiketira kao divlji ulov, kaže Bet Louvel, zamenica potpredsednika američke kompanije Okeana, međunarodne organizacije usredsređene na okeane.

Dodaje, međutim, da 36 posto svih globalno utvrđenih netačnih etiketa na morskim plodovima nije nužno namerno tako označeno, jer su analize zasnovane na različitim metodologijama i uzorcima. Niti su ribe uvek namerno pogrešno označene, mada je velika većina uključivala zamenu ribe s nižom cenom za one s višom cenom, što upućuje pre na prevaru nego na nepažnju.

Čini se da ogroman problem postoji sa ponudom u restoranima. U jednoj studiji, koja je bila prvi veliki pokušaj ispitivanja pogrešnog označavanja u evropskim restoranima, učestvovalo je više od 100 naučnika koji su tajno sakupljali uzorke morskih plodova naručenih u 180 restorana u 23 zemlje.

U laboratorije su poslata 283 uzorka, zajedno sa opisom menija, datumom, cenom, nazivom restorana i adresom. Za svaki uzorak je urađena DNK analiza kako bi se identifikovala vrsta, a zatim je ona upoređena sa nazivom u meniju.

Jedan od tri restorana imao je netačan meni s morskim plodovima, a najviša stopa takvih slučajeva, u rasponu od 40 do 50 posto, bila je u Španiji, na Islandu, u Finskoj i Nemačkoj.

Kad je u pitanju riba, postoji čak 50 posto šansi da gosti ne dobiju naručenu porciju štuke, morskog lista, plave ili žutoperajne tune, već neku zamenu - potpuno drugu vrstu ribe ili neku zamenu za tunu, zaključuje Gardijan.