Izgrađena u Habzburškoj monarhiji, zlatno doba imala u SFRJ, u Srbiji preživela sankcije i ratove! Vojvođanski izlaz na more!

Mnogobrojne prepreke rečnom saobraćaju otklonjene su akcijama države i brodarskih društava, čime je omogućena regulacija reka i kanala.

Nijedno područje u Jugoslaviji nije posedovalo tako bogatu mrežu plovnih puteva povezanih sa susednim zemljama kao i sa srednjom i jugoistočnom Evropom, a delimično i sa ostalim krajevima u zemlji kao Vojvodina. Ta mreža bila je pogodna za otpremanje poljoprivrednih proizvoda i druge robe iz Vojvodine i lako dopremanje proizvoda kojima ona nije raspolagala. Na području Vojvodine nije bilo nijednog mesta udaljenijeg od najbliže vodene saobraćajnice više od 50 kilometara.

Jedna od osnovnih grana privrede Novog Sada bila je trgovina, a za njen razvoj bio je potreban razvijen saobraćaj. Srećna pogodnost za razvoj novosadskog saobraćaja i trgovine bio je Dunav, na čijoj obali je nastao Novi Sad.

Još od svog nastanka u 18. veku, Novi Sad je imao pristanište na levoj obali Dunava, ali nije bilo određeno mesto na kojem će stalno biti pristanište. Ugarsko namesničko veće je 1812. godine izdalo naređenje da Grad Novi Sad odredi na svojoj dunavskoj obali stalno mesto na kojem mogu da pristaju brodovi. Nakon toga, za pristanište je određen teren severno od Brukšanca, mostobrana, odnosno manjeg utvrđenja zvezdastog oblika, koje je služilo za odbranu tvrđave, i povremeno postavljanog pontonskog mosta koji se nalazio pored njega.

Brukšanac se nalazilo nasuprot Petrovaradinske tvrđave na novosadskoj, bačkoj obali Dunava. U prečniku od 500 metara oko Brukšanca nisu se smeli podizati nikakvi objekti bez odobrenja vojnih vlasti. Brukšanac se sastojao od zidina i prolaznih kapija, a imao je i magacin sa oružjem. Grad Novi Sad je sa predstavnicima vojske Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1. decembra 1921. godine potpisao ugovor o ustupanju Brukšanca gradu. Brukšanac je srušen 1923. godine, a teren gde se nalazio je poravnat radi izgradnje mosta kraljevića Tomislava, koji je završen i pušten u saobraćaj 20. maja 1928. godine.

Novi Sad je prvu pravu luku za teretni saobraćaj dobio 1910. godine. Luka je tada izmeštena sa leve obale Dunava na kanal Mali Stapar - Novi Sad, blizu ušća u Dunav. Područje novosadskog pristaništa obuhvatalo je potez od kanalske granice kod dunavskog ušća (Dunavska ustava) do dvostruke ustave (kasnije nazvana Vidovdanska zbog toga što je u njenoj blizini u delu Novog Sada severno od kanala dvadesetih godina 20. veka podignuto novo naselje nazvano Vidovdansko).

I posle izgradnje ove luke koja se koristi za teretni saobraćaj, sa radom je nastavilo da radi pristanište na starom mestu na kojem pristaju putnički brodovi, danas uglavnom u okviru turističkih ruta kroz Dunav.

Tokom dvadesetih i tridesetih godina dvadesetog veka kroz luku Novi Sad najviše se izvozio, prema sačuvanim statistikama Uprave AD Kanala kralja Petra I, ječam, ovas, brašno i repica. Do obimnog povećanja izvoza je došlo 1933. godine, u odnosu na 1932. i 1931. godinu. Od 1939. godine u luci Novi Sad žito je postalo proizvod, koji se u najvećoj meri ukrcavao na plovne objekte. Ono se teglenicama prevozilo nizvodno do Galca i Braile u Rumuniji i uzvodno do dunavskih luka u Slovačkoj, Austriji, Češkoj i Nemačkoj.

Posle završetka Drugog svetskog rata, 1945. godine, novosadske gradske vlasti osnovale su „Obalsko transportno preduzeće“, smešteno na desnoj, sremskoj obali Dunava, na potezu Majur-Petrovaradin, tako da je Luka Novi Sad premeštena na desnu obalu Dunava. Registrovane delatnosti novoosnovanog preduzeća su bile obalsko-transportna služba, rad u pristaništu i na železničkoj stanici i rad u carinskim i javnim skladištima.

Od jula 1957, na osnovu odluke novosadskih gradskih vlasti, preduzeće je poslovalo pod novim nazivom „Pristaništa i skladišta Novi Sad“. Vlada Narodne Republike Srbije donela je 1959. rešenje o finansiranju izgradnje teretnog pristaništa u Novom Sadu na desnoj obali kanala Dunav-Tisa-Dunav, čiji je prokop bio pred završetkom. Skupština Grada Novog Sada je 1962. godine usvojila novi Generalni urbanistički plan grada. Njime se za potrebe teretne luke u Novom Sadu određuje zemljište između kanala Dunav-Tisa-Dunav i nove železničke pruge, čija trasa ide južno od kanala. Gradske vlasti u Novom Sadu odlučile su 1963. godine da za izgradnju teretnog pristaništa i skladišta dodele na trajno i besplatno korišćenje zemljište veličine 45 hektara, 58 ari i 61 kvadratnog metra na prethodno određenoj lokaciji na kanalu DTD.

Da bi se zemljište privelo nameni, od 1963. do 1973. godine, nasuto je oko tri miliona kubnih metara peska na mestu gde će biti izgrađena nova luka.