Hoće li Kina i pre kraja ove decenije postati najveća ekonomija sveta

Kineska vlada pretrpela je brojne kritike sa Zapada da se nonšalantno odnosila prema prvim slučajevima koronavirusa u Vuhanu i prema upozorenjima lokalnih medicinskih radnika, a potom i da je, kada je započela epidemijsku borbu, sprovodila prestroge mere koje nisu uzimale osnovne ljudske slobode i prava u obzir, poput prava na slobodu kretanja.

Međutim, "zaključavanje" Vuhana pokazalo se vrlo efikasnim, pa je uprkos nekoliko hiljada žrtava i više desetina hiljada zaraženih, Kina prva uspela da normalizuje život građana i ekonomske aktivnosti. I ne samo to – zahvaljujući ranom zauzdavanju epidemije u sopstvenoj zemlji, Kinezi su uspeli da i pruže pomoć u medicinskoj opremi i znanju mnoštvu država širom sveta i tako prošire svoj "meki" uticaj u svetu.

Sa druge strane, zapadne industrijske države, počev od Italije, preko Velike Britanije do, naročito, Sjedinjenih Američkih Država, zbog neefikasnog odgovora na zarazu, dospele su na ivicu kraha zdravstvenog sistema i bile prisiljene da u više navrata ili na duži rok i na široj teritoriji obustave mnoge ekonomske aktivnosti.

Britanski Centar za istraživanje ekonomije i biznisa (CEBR) krajem prošle godine izašao je u javnost sa procenom da će zahvaljujući dobroj intervenciji protiv kovida 19, Kina i u narednim godinama ostvariti osetno veći ekonomski rast od najrazvijenijih zapadnih zemalja i tako preteći SAD po veličini bruto društvenog proizvoda (BDP) izraženog u dolarima već 2028. godine, pet godina ranije nego što se pre predviđalo.

Smatra se da je Kina u prethodnoj godini, uprkos svemu, uspela da izbegne smanjivanje obima svoje ekonomije, odnosno, da je ostvarila ekonomski rast od dva posto, dok je broj žrtava od koronavirusa, po zvaničnim podacima, bio ograničen na relativno mali broj od oko 4.800.

Sa druge strane, Sjedinjene Američke Države, trenutno najveća ekonomija sveta, prošle godine su iskusile pravu nacionalnu katastrofu – oko 21 milion zaraženih i oko 360.000 žrtava. Mada je, zahvaljujući ogromnim fiskalnim stimulusima, američka ekonomija održala glavu nad vodom, britanski ekonomisti smatraju da bi u SAD ove godine, kao posledica epidemije, bez posla moglo da ostane preko 14 miliona građana.

Prema njima u periodu od 2022. do 2024. američka ekonomija bi trebalo da raste po stopi od 1,9 posto, nakon čega bi došlo do blagog usporavanja i prosečnog rasta od oko 1,6 procenata u drugoj polovini ove decenije.

Sa druge strane, oni smatraju da će kineska ekonomija u tri godine nakon zauzdavanja epidemije ostvariti prosečni rast od oko 5,7 posto i onda do kraja decenije nastaviti da raste po stopi od oko 4,5 procenata, što će joj omogućiti da, kao što je već pomenuto, pretekne SAD po obimu ekonomije već u ovoj deceniji.

Takođe, po procenama CEBR-a, do kraja ove decenije Indija bi trebalo, zahvaljujući ekonomskom rastu koji će biti viši od kineskog, da pretekne Veliku Britaniju, Nemačku i Japan i postane treća ekonomija sveta, iza Kine i SAD.