Mnogi od vas se sigurno nikada nisu zapitali zašto se Dorćol, Zvezdara ili Žarkovo baš tako zovu

Da li ste se ikada zapitali kako je naselje u kojem živite dobilo ime? Dorćol je bio raskrsnica trgovačkih puteva, opservatorija je kumovala Zvezdari a u blizini Konjarnika nalazio se budistički hram. Ovo su razjašnjenja samo nekih od imena delova Beograda.

Ada Ciganlija

On verovatno potiče od keltskih reči „singa” i „lia”, koje znače „ostrvo” i „podvodno zemljište”. Naziv je dočaravao promenljivost vodostaja Save – pri niskom vodostaju, to je bila „Singa”, a pri visokom „Lia”. Ada „Singa-lija” se vremenom pretvorilo u Ada Ciganlija. Danas najbitnije izletište grada je ranije bio kraj u koji se retko zalazilo, osim u ratnim vremenima, kada je zbog svog položaja bio na granici između Turske ili kasnije Srbije na jednoj strani, i Austro-Ugarske na drugoj.

Dorćol

Dorćol je jedna od najmanjih gradskih četvrti i prostire se između Beogradske tvrđave, Studentskog trga, Bulevara Despota Stefana Lazarevića i reke Dunav. Deli se na donji i gornji deo, međutim, stari Dorćolci pravim Dorćolom smatraju isključivo donji deo koji se nalazi između ulice Cara Dušana i Dunava. Dorćol je ime dobio po turskom izrazu "Dörtyol", što znači četiri puta. U vreme Turaka, tu negde na uglu ulica Kralja Petra, Cara Dušana i Dubrovačke, nalazila se velika raskrnica četiri trgovačka puta koji su vodili ka Istanbulu, Vidinu (Bugarska), Beču i Dubrovniku. Shodno tome, Dorćol se razvio u centar trgovine u regionu. Deo je grada pun mitova, legendi i istorije. Ovde se nalazi i najstarija kuća u gradu, sagrađena 1727. godine – u današnjoj ulici Cara Dušana 10, a postoji i legenda kako se negde iz njenog podruma može ući u lagum koji vodi skroz do Zemuna. 

Palilula

Oni su tako izmešteni na prostor današnjeg Tašmajdana, koji se u to vreme zvao FIŠETIJA (po fišeku u koji se pakovao barut). U Fišetiji je bilo zabranjeno pušenje zbog opasnosti od eksplozije , i tek se po izlasku odatle nailazilo na jednu postavljenu tablu u obliku lule, koja je označavala da je na tom mestu dozvoljeno pušenje, tj. paljenje lule. Jasno vam je - tu je danas Palilula.

Braće Jerković

Naselje Braće Jerković jedan je od simbola Voždovca, nije previše naseljeno, a autobuskim linijama 18, 50, 26 i trolejbuskom linijom 29 povezano je sa gotovo svim delovima grada. Naselje se zbog ruže vetrova koji neprestano duvaju ranije zvalo Ledeni breg. Današnji naziv dobilo je po braći Dušanu i Nebojši Jerkoviću. Dušan je bio predratni učitelj, a posle rata komandant Užičkog odreda NOP. Poginuo je 1941. godine na Kadinjači i proglašen je za narodnog heroja. Nebojša je bio komandant Mačvanskog NOP odreda. Inače, obojica su rođena u malom mestu u Sremu pored Putinaca. Kada smo već kod Voždovca, valjalo bi reći da je on dobio naziv po Voždu Karađorđu, kao mesto odakle je on poveo ustanike u oslobađanje Beograda 1806. godine.

Zvezdara

Deo ove opštine se nalazi na brdu koje se nekada zvalo Veliki Vračar (Vračar je dobio ime po vrapčijim poljima koja su se to nalazila). Krajem osamdesetih godina XIX veka, odlučeno je da se tu podigne opservatorija, ili kako se po srpski govorilo – zvezdarnica. Veliku zaslugu za njenu izgradnju imali su Mihajlo Petrović i Milutin Milanković. Ovaj kraj je ubrzo po njoj postao prepoznatljiv, pa je tako i prozvan Zvezdara. Zvezdarnica je teško oštećena u borbama za oslobađanje Beograda 1944. godine, ali je kasnije rekonstruisana. 

Konjarnik

Žarkovo

Postoje dve priče o nazivu ovog kraja. Prva, daleko interesantnija, kaže da je na ovom prostoru nekada davno živeo zmaj koji je činio zla po okolnim selima. Njegova vlasnica je navodno bila baba Jula, žena po kojoj je Julino brdo dobilo ime. Jednoga dana, ovom zmaju se suprotstavio vitez Žarko, ubio ga i tako spasao selo. Mesto na kojem je pala glava zmaja dobilo je ime Zmajevac, gde je pao rep – Repište, a gde je otekla zmajeva krv nastaju Bele Vode (za one koji ne znaju ovaj kraj, sve su ovo mesta u široj okolini Žarkova).

Druga verzija je manje interesantna, ali i te kako realnija. Na ovom mestu je u XVI veku živeo Promićur Žarko, a budući da turski poreski činovnici nisu znali naziv tog imanja, nazivali su ga prosto ”Žarkovo selo”.